Šta je karcinom dojke

Šta je karcinom dojke

Šta je karcinom?

U zdravom tijelu prirodni sistemi kontrolišu stvaranje, rast i smrt ćelija. Karcinom nastaje kada ovi sistemi ne rade kako treba.
U tom slučaju, ćelije brže rastu nego što umiru. 
Ovaj povećan rast ćelija može formirati tumor.
Tumori mogu biti benigni (dobroćudni) i maligni (zloćudni).
Benigni tumori se ne šire i obično ne predstavljaju opasnost po život. 

Anatomija dojke

Grudi se sastoje od tkiva dojke (koji se naziva i žljezdano tkivo) i masti, zajedno sa nervima, venama, arterijama i vezivnim tkivom. Tkivo dojke je složena mreža lobula (male okrugle vrećice koje proizvode mlijeko) i mliječnih kanala (ductusi - kanala koji prenose mlijeko od lobula do otvora bradavica tokom dojenja) koji izgledaju kao gomile grožđa. Ove "gomile" se nazivaju režnjevi. 

Glavni grudni mišić (pektoralni mišić) nalazi se između dojke i rebara u zidu grudnog koša.

Šta je karcinom dojke?

Karcinom dojke je maligno (zloćudno) oboljenje.  Nastaje kada zdrave ćelije dojke promijene svoja svojstva i počnu nekontrolisano rasti i razvijati se. Karcinomi u dojkama obično imaju tendenciju sporog rasta. Do trenutka kada je kvržica dovoljno velika da se napipa, mogla bi rasti čak nekoliko godina. Neki karcinomi su agresivni i rastu mnogo brže. Oko 80% karcinoma dojke počinje u mliječnim kanalima, oko 10% počinje u lobulima, a nekolicina u drugim tkivima dojke. Karcinom dojke je maligno oboljenje koje se javlja uglavnom kod žena. Međutim, iako vrlo rijetko, bolest se javlja i kod muškaraca (1% svih  otkrivenih slučajeva karcinoma dojke). 

80% promjena na dojkama nije karcinom ali vas svaka promjena obavezuje da konsultujete svog ljekara.

Tipovi karcinoma dojke

Kada govorimo o karcinomu dojke, iako se misli na jedno oboljenje, postoji mnogo različitih tipova karcinoma dojke. Karcinom dojke može biti neinvazivni i invazivni karcinom dojke. Tipovi se također razlikuju i prema mjestu nastanka (u mliječnim kanalima, lobulima ili drugim dijelovima dojke) i kako ćelije karcinoma izgledaju pod mikroskopom.

Neinvazivni karcinom dojke

  • Duktalni karcinom in situ (DCIS)

Invazivni karcinomi dojke

  • Invazivni duktalni karcinom dojke (IDC)
  • Invazivni lobularni karcinom dojke (ILC)
  • Inflamatorni karcinom dojke
  • Pagetova bolest dojke
  • Trostruko negativni karcinom dojke
  • Metastatski karcinom dojke

                                                                                                                                                                                                                                                   

DCIS (duktalni karcinom in situ) je neinvazivni karcinom dojke u mliječnim kanalima (ductus). 
In situ znači na svom izvornom mjestu. DCIS je neinvazivan jer se nije proširio izvan mliječnih kanala u druga zdrava tkiva i često se smatra najranijim oblikom karcinoma dojke.
DCIS se obično ne širi na druge dijelove dojke, ali ukoliko se ne tretira, može doći do razvoja invazivnog karcinoma dojke. Medicinski stručnjaci ne mogu predvidjeti da li će se iz DCIS tokom vremena razviti invazivni karcinom dojke, te se stoga gotovo svi slučajevi DCIS tretiraju. DCIS na mamografu izgleda kao male skupine bijelih mrlja.

Tretman DCIS

Svaki DCIS je drugačiji, te vi i vaš ljekar odlučujete o najboljem planu liječenja za vas, uzimajući u obzir medicinske parametre, vašu zdravstvenu historiju, rizik od nastanka karcinoma dojke, uključujući porodičnu anamnezu, kao i vaša lična nastojanja i preferencije. Operativni zahvat je obično prvi korak u liječenju duktalnog karcinoma in situ. U ovisnosti o vašoj situaciji i planu liječenja, vrsti operativnog zahvata, tokom liječenja mogu biti uključeni i drugi tretmani, kao što je zračenje (radioterapija). Kod nekih osoba može biti uključena i hormonalna terapija, a sve u ovisnosti od navedenih medicinskih parametara i utvrđenog plana liječenja.

Invazivni karcinomi dojke su karcinomi koji su se sa početnog mjesta nastanka (u mliječnim kanalima ili lobulima) raširili na okolno tkivo dojke, a nerijetko i na limfne čvorove i druga tkiva u tijelu. Invazivni karcinom dojke koji se raširio izvan tkiva dojke i obližnjih limfnih čvorova, na druga tkiva, se naziva metastatski karcinom dojke.

Invazivni duktalni karcinom dojke (IDC), koji se još naziva i infiltrirajući karcinom dojke, je najčešći invanzivni karcinom dojke. Između 50 i 75% invazivnih karcinoma dojke je upravo Invazivni duktalni karcinom dojke. Ovaj karcinom nastaje u mliječnim kanalima dojke (ductus) i širi se na druga tkiva dojke.

Drugi najčešći invazivni karcinom dojke je Invazivni lobularni karcinom dojke (ILC). On nastaje u lobulima i širi se na okolno tkivo dojke. Između 5 i 15% svih invazivnih karcinoma dojke čini Invazivni lobularni karcinom dojke.

Status hormonski receptora

Svi invazivni karcinomi dojke, kao i Duktalni karcinom in situ se testiraju na hormonske receptore (receptore za estrogen i progesteron). Tumori pozitivni na hormonske receptore imaju jako puno receptora za hormone, te se mogu tretirati hormonskom terapijom.

HER-2 protein status

Svi invazivni karcinomi dojke se testiraju na HER2 protein. Ukoliko je tumor pozitivan na HER2 protein, to znači da sadrži mnogo proteina HER2. HER2 protein pozitivni karcinomi se mogu tretirati sa anti-HER2 ciljanom terapijom.

Između 10 i 15% novootkrivenih karcinoma dojke su HER2 pozitivni.

Inflamatorni karcinom dojke (IBC) je vrlo agresivan oblik karcinoma dojke.

Osnovni simptomi inflamatornog karcinoma dojke su znojenje i crvenilo dojke, te se upravo zbog crvenila koje djeluje kao da je dojka upaljena i zove inflamatorni karcinom dojke. Većina inflamatornih karcinoma dojke su Invazivni duktalni karcinomi dojke, što znači da se razvijaju u mliječnim kanalima.

Znakovi upozorenja na Inflamatorni karcinom dojke mogu biti:

  • oticanje ili povećanje dojke
  • crvenilo dojke (može biti i roze ili blago ljubičaste boje)
  • pojava udubljenja ili nabora na koži dojke
  • bol u dojci
  • uvlačenje bradavice

Ponekad znakovi Inflamatornog karcinoma dojke mogu biti zamijenjeni sa infekcijom dojke. U slučaju da simptomi ne prolaze ni nakon antibiotske terapije, obavezno se konsultujte sa doktorom.

Pagetova bolest dojke (Pagetova bolest bradavice) je rijedak tip karcinoma "in situ" (na jednom mjestu), i to na tkivu bradavice ili bliskom okolnom tkivu dojke koja okružuje bradavicu.

Ovaj karcinom se obično otkriva prilikom otkrića drugog karcinoma u tkivu dojke, istovremeno sa nekim drugim Invazivnim karcinomom dojke ili sa Duktalnim karcinomom in situ.

Između 1 i 3% karcinoma dojke čini Pagetova bolest dojke.

Znakovi mogu uključivati:

  • Svrab, peckanje, crvenilo ili ljuštenje kože na  bradavici ili u području areole (koža koja okružuje bradavicu)
  • Krvav ili žućkast iscjedak iz bradavice
  • Spljoštena bradavica

Šta je trostruko negativan karcinom dojke?
Trostruko negativan karcinom dojke se od ostalih invazivnih karcinoma dojke razlikuje po tome što brže raste i brže se širi, a naziv se odnosi na činjenicu da ćelije ne posjeduju hormonske receptore i nikako ne proizvode HER2 protein. Tumor je negativan na sva tri testa, te samim tim postoji manje opcija za liječenje, jer tumor ne reaguje na hormonsku terapiju i ciljanu terapiju za HER2 protein.

Trostruko negativan (Triple negativan) karcinom dojke je:

  • negativan na estrogenski receptor
  • negativan na receptor za progesteron
  • HER2-negativan

Istraživanja pokazuju da se trostruko negativan karcinom dojke češće javlja kod žena mlađih od 40 godina, te kod žena sa mutacijom BRCA1.

Trostruko negativni karcinom dojke se obično tretira sa nekim ili sa svim navedenim tretmanima:

  • operacija
  • terapija zračenjem
  • hemoterapija
  • imunoterapija
  • PARP inhibitori

Sadržaj web stranica i mobilnih aplikacija organizacije Think Pink – Zajedno smo jedno je isključivo informativnog karaktera, te ne odgovara za propuste ili greške u sadržaju.

Pročitaj više